Pierwszy tom cyklu "Księga nowego słońca". Ziemia się starzeje i Słońce gaśnie. Mroczny, chylący się ku upadkowi świat walczy o przetrwanie. Mieszkańcy planety z niecierpliwością oczekują nadejścia Nowego Słońca. Severian, czeladnik w bractwie katów, łamie złożoną swej konfraterni przysięgę, popełniając czyn straszliwy - okazuje miłosierdzie skazańcowi. Za karę zostaje wygnany do odległego miasta. Odziany w kruczoczarny płaszcz, z ogromnym katowskim mieczem na ramieniu, wyrusza w długą niebezpieczną podróż.