Miłość silniejsza niż strach : niezwykła historia Leokadii Jaromirskiej, która uratowała żydowską dziewczynkę z Holokaustu / Peter Hellman ; z języka angielskiego tłumaczyła Beata Moderska ; przedmowa Stella Tzur - Zylbersztajn Stella

108 stron, ilustracje - ------------------------------14,8 cm x 20,5 cm ---------------stan bardzo dobry

Twórca

Hellman, Peter Autor

Moderska, Beata Tłumaczenie

Zylbersztajn Stella

akcja : Białołęka, Warszawa, Legionowo  - Getto warszawskie, powstanie w getcie warszawskim , Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata,

Umschlagplatz

Leokadia Jaromirska

(ur. 27 października 1907, zm. 1 stycznia 1979) – Polka, „Sprawiedliwa wśród Narodów Świata”.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Leokadia Jaromirska mieszkała z Ireną Hamerską w baraku we wsi Białołęka (dziś dzielnica Warszawy) od listopada 1942. Miesiąc przed wprowadzką Hamerskiej, Leokadia przygarnęła półtoraroczną dziewczynkę, podczas fikcyjnego chrztu nazwaną Bogumiłą. Z pomocą sąsiadów – policjanta i jego żony – ustalono tożsamość dziecka, które naprawdę nazywało się Szyfra Jonisz. Bezpośrednio po wojnie odszukał ją ojciec. Okazało się, że wraz z matką dziewczynki wydostali się z getta w Legionowie i wszyscy troje ukrywali się w pobliskich lasach. Jesienią uznali, że warunki dla dziecka są zbyt trudne. Porzucili je więc z nadzieją, że ktoś je przygarnie. Matka dziewczynki zginęła w KL Majdanek, ojciec przeżył pobyt w KL Auschwitz[1]. Bogumiła-Szyfra przywiązała się do opiekunek (zwłaszcza Leokadii) i dla ponownego nawiązania więzi z ojcem tenże zamieszkał na kilka miesięcy z Hamerską i Jaromirską[2]. Jaromirska zgodziła się oddać dziecko dopiero po osobistym liście od papieża Piusa XII[3]. Po wojnie Jaromirska w ślad za Szyfrą przeniosła się do Wrocławia[4]. Szyfra Jonisz (później Ivri) utrzymywała z Jaromirską i Hamerską kontakt także po wyjeździe do Izraela[1].

W 1968 Leokadia Jaromirska została odznaczona medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata

JAROMIRSKA LEOKADIA

RATUJĄCY

• Leokadia Jaromirska

  27 października 1907

  zm. 1 stycznia 1979

SPRAWIEDLIWY WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA - TYTUŁ PRZYZNANY:

24 listopada 1968

• Leokadia Jaromirska

UKRYWAJĄCY SIĘ

• Szyfra Ivri z d. Jonisz

MIEJSCE UKRYWANIA

• Warszawa (mazowieckie)

Leokadia Jaromirska, mieszkanka podwarszawskiej Białołęki (wówczas wsi), śpiesząc do pracy, usłyszała w pobliżu stacji kolejowej płacz dziecka. Zabrała małą do domu. Był październik 1942 r.„To był taki barak, długi, dziesięć rodzin tam było. I były tam też małe dzieci” – opowiada Irena Hamerska, sublokatorka Jaromirskiej, która pomagała opiekować się znajdą. Półtoraroczna dziewczynka, w czasie fikcyjnego chrztu nazwana Bogumiłą, razem z innymi bawiła się na podwórku. Hamerska sądzi, że sąsiedzi domyślali się prawdziwej tożsamości dziecka. Nikt nie doniósł.„I mówi się, że ludzie donosili, nieprawda. Kto tam donosił, to donosił, ale większość ludzi była za tym, aby pomagać, ja to z całą stanowczością mówię” – podkreśla Hamerska. Według niej, kobiety mogły zaufać nawet sąsiadowi – granatowemu policjantowi i jego żonie: „I ona, ta policjantowa… mówiła: »Pani Ireno, niech pani przyjdzie«. To ja podeszłam do płotu… I ona mówi: »Pani Ireno, tu jest adres rodziny tej Bogusi.« Ja mówię: »Jakiej rodziny?« Udaję, że nic nie wiem. A ona mówi: »No, ja wiem, ja pani chcę powiedzieć, tu jest adres«”. Zaraz po wojnie Bogusię, a naprawdę Szyfrę Jonisz, odszukał ojciec. Jak się okazało, jej rodzice wydostali się razem z nią z getta w Legionowie, gdzie przyszła na świat, i wszyscy troje ukrywali się w okolicznych lasach. Jesienią uznali, że warunki dla dziecka są zbyt trudne. Porzucili małą, licząc na to, że ktoś ją przygarnie. Matka dziewczynki zginęła na Majdanku, ojciec przetrwał Auschwitz. Bogusi trudno było rozstać się z opiekunkami. Leokadię traktowała jak matkę.

Pan Jonisz z córką wyemigrowali do Izraela. Bogusia -Szyfra do dziś utrzymuje serdeczny kontakt z  Ireną. Leokadia zmarła w 1979 r