Większość prac sowietologicznych i postsowietologicznych powstających dziś w Europie Środkowo-Wschodniej jest stygmatyzowana historią tego regionu w ostatnim półwieczu. Ich autorzy, zastanawiając się, dokąd Rosja dziś zmierza, skupiają się na rozważaniu najbardziej karkołomnych aliansów i kombinacji ideologiczno- -politycznych, a kolejnych przywódców nowej Rosji - od Gorbaczowa do Putina - analizują pod jednym kątem: są raczej nacjonalistyczni czy też... wciąż jeszcze postkomunistyczni?

Stuermer inaczej.

Bywając na salonach wielkiej władzy i grubych portfeli, a jednocześnie uważając się za świetnego obserwatora i dobrego psychologa, uznał, że Putina już przejrzał: to wprawdzie były funkcjonariusz KGB, ale bynajmniej nie komunista. Dla Stuermera sprawa przynajmniej pod tym względem jest jasna - Putin to gorący rosyjski patriota, nacjonalista, który dawno już i bez wahania odciął się od komunizmu. A przyszłość Rosji - i silnie uzależnionej od niej Europy - zależy nie od takiej czy innej ideologii, ale od demografii, religii i, przede wszystkim, ekonomii. O losach Rosji (i całego regionu) decyduje dziś - powiada Stuermer - kurs ropy i gazu, a od dywizji pancernych i łodzi podwodnych ważniejsze są meczety oraz ropo- i gazociągi. Czytając tę pracę, nie wiemy, czy Stuermer ma rację. Wiemy, że jest przekonujący.

Lekkie otarcia na rogach okładki, ślad po naklekce z ceną z tyłu. Poza tym - wszystko fajnie.