Rzadkie III polskie wydanie:

Karol Marx Fryderyk Engels "Burżuazja Proletarjat i Komunizm" (Manifest Komunistyczny) z przedmową Karola Kautskiego specjalnie do tego wydania z 1905 r. z oryginału niemieckiego przetłumaczył A. Warski Warszawa Bibljoteka Naukowa Laskauer z 1905 r.

okładka miękka, 79 stron, czysta i kompletna, podklejany grzbiet.

„Manifest Partii Komunistycznej” został napisany przez Karola Maksa i Fryderyka Engelsa jako program Związku Komunistów i po raz pierwszy wydany drukiem w Londynie w lutym 1848 roku. W licznych wydaniach (2 wydania niemieckie i 6 obcojęzycznych) roku 1848 nazwiska autorów nie były podane. Zostały one wymienione dopiero przy wydaniu angielskim roku 1850. Od niemieckiego wydania 1872 roku „Manifest Partii Komunistycznej” ukazywał się pod skróconym tytułem: „Manifest Komunistyczny”.

Oto lista najważniejszych edycji "Manifestu komunistycznego" w Polsce, uwzględniając najwcześniejsze i późniejsze publikacje:

1. 1872 r. – Pierwsze polskie wydanie, Londyn. Przekład anonimowy, wydany przez działaczy emigracyjnych. Było to tłumaczenie tajne, przeznaczone dla kręgów rewolucyjnych.

2. 1883 r. – Wydanie w Genewie. Było to tłumaczenie przygotowane przez Ludwika Krzywickiego, jednego z czołowych polskich działaczy socjalistycznych.

3. 1905 r. – Kolejne wydanie w języku polskim, opublikowane w okresie rewolucji 1905 roku. Rozprzestrzeniane głównie na ziemiach polskich przez różne ugrupowania socjalistyczne, takie jak PPS-Lewica.

Edycja "Manifestu komunistycznego" z 1905 roku była szczególnie ważna w kontekście wydarzeń rewolucyjnych, które miały miejsce na ziemiach polskich i w Rosji w latach 1905-1907. W tym czasie wzrosła aktywność różnych ruchów socjalistycznych i robotniczych, które upatrywały w ideach marksizmu inspiracji do walki z caratem oraz o prawa pracowników i robotników.

Charakterystyka wydania z 1905 roku

1. Kontekst polityczny:

   • Wybuch rewolucji w 1905 roku na terenie Imperium Rosyjskiego, obejmującego ziemie polskie pod zaborem rosyjskim, sprzyjał rozpowszechnianiu rewolucyjnych pism.

   • "Manifest komunistyczny" stał się jednym z ważnych tekstów agitacyjnych, który podkreślał potrzebę solidarności klasy robotniczej oraz walki przeciwko uciskowi politycznemu i ekonomicznemu.

2. Wydawcy i środowiska:

   • Wydanie było związane głównie z ruchem socjalistycznym, w tym Polską Partią Socjalistyczną-Lewicą (PPS-Lewica), która oddzieliła się od PPS w 1906 roku, ale już wcześniej prowadziła działania propagandowe o bardziej radykalnym charakterze.

   • Tekst był kolportowany wśród robotników, studentów i inteligencji zaangażowanej w walkę z caratem.

3. Forma i dystrybucja:

   • Wydanie miało charakter konspiracyjny i było drukowane w tajnych drukarniach, prawdopodobnie w Genewie lub na ziemiach polskich w specjalnie zabezpieczonych miejscach.

   • Broszury były przemycane na teren Królestwa Polskiego oraz innych obszarów pod zaborem rosyjskim, a następnie rozprowadzane podczas strajków, demonstracji i tajnych spotkań.

   • Ulotne wydania były często mało trwałe, ale dzięki zaangażowaniu drukarzy i działaczy udało się dotrzeć do znacznej liczby odbiorców.

4. Znaczenie ideologiczne:

   • "Manifest" był używany jako narzędzie edukacyjne, mające tłumaczyć podstawy marksizmu i ideę walki klasowej.

   • W czasie rewolucji 1905 roku PPS-Lewica oraz inne grupy lewicowe postrzegały marksizm jako podstawę do tworzenia programów politycznych i mobilizacji mas pracujących przeciwko caratowi.

5. Reakcja władz:

   • Władze carskie aktywnie zwalczały rozpowszechnianie "Manifestu komunistycznego", ponieważ tekst był uznawany za niebezpieczny dla porządku społecznego. Za jego posiadanie lub kolportowanie groziły surowe represje, w tym więzienie, zsyłka na Syberię, a nawet kara śmierci.

Rola tego wydania w rewolucji 1905 roku

Wydanie "Manifestu komunistycznego" z 1905 roku pomogło w popularyzacji marksizmu na ziemiach polskich i wzmocniło świadomość klasową robotników. Było to również narzędzie mobilizacji, które pozwalało jednoczyć różne środowiska wokół idei wspólnej walki z kapitalizmem i władzą autorytarną.