Oddawana do rąk Czytelników monografia obejmuje zagadnienia dotyczące patogenezy, diagnostyki i terapii nadciśnienia tętniczego - choroby, która ze względu na swoje rozpowszechnienie zyskała wymiar społeczny. Dynamiczny postęp, jaki dokonuje się w tych dziedzinach, uzasadnia celowość przygotowania kolejnego wydania monografii (obecnie pod zmienionym tytułem Nadciśnienie tętnicze. Patogeneza, prewencja, diagnostyka i leczenie). W kilku dziedzinach postęp ten jest szczególnie widoczny.

monografii uwzględniono dynamiczny postęp, jaki się dokonał w badaniach dotyczących wczesnych uszkodzeń narządowych oraz w różnych grupach wiekowych chorych na nadciśnienie tętnicze - u dzieci i młodzieży, w wieku średnim oraz w wieku podeszłym i bardzo podeszłym. Obszernie przedstawiono ponadto zasady leczenia nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży i w wielu postaciach wtórnego nadciśnienia tętniczego.

Dzięki osiągnięciom w badaniach molekularnych coraz lepiej poznajemy podłoże genetyczne guza chromochłonnego i przyzwojaków - obecnie uważa się, że duży odsetek przypadków ma charakter dziedziczny. Fundamentalne znaczenie miały też badania, które ujawniły podłoże genetyczne niektórych postaci pierwotnego hiperaldosteronizmu. Burzliwy rozwój tych badań pozwala przypuszczać, że będą one wykorzystywane nie tylko w diagnostyce tych postaci nadciśnienia tętniczego, ale mogą mieć także dalsze implikacje terapeutyczne.

Ostatnio coraz większe zainteresowanie budzi dysplazja włóknisto-mięśniowa tętnic, rozumiana jako czynnik przyczyniający się do rozwoju nadciśnienia naczyniowonerkowego. Szeroko zakrojone badania rzuciły nowe światło na patogenezę i leczenie tych zmian - ich występowanie w innych odcinkach układu naczyniowego poza tętnicami nerkowymi pozwala przypuszczać, że dysplazja włóknisto mięśniowa tętnic może stanowić uogólnioną arteriopatię.

W prezentowanej monografii przedstawiono wyniki szeroko zakrojonych i wieloośrodkowych badań klinicznych i dużych metaanaliz opracowanych przez uznane autorytety - między innymi na podstawie nowych wytycznych. Omawiając zasady leczenia, podkreślono konieczność indywidualizacji terapii i szczegółowo przedstawiono terapię nadciśnienia tętniczego w różnych sytuacjach klinicznych.

Należy podkreślić, że do pracy nad książką zaproszono grono wybitnych specjalistów, reprezentujących różne dyscypliny teoretyczne i kliniczne. Duży walor dzieła stanowi zatem połączenie nauk podstawowych z kliniką. Pozwala to na głębsze zrozumienie istoty choroby i w zasadniczy sposób wpływa na podejmowanie decyzji diagnostycznych i terapeutycznych.

Prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Januszewicz