Książka [...] jest zbiorowym dziełem czterdziestu przyjaciół, kolegów, współpracowników i uczniów Profesora Tomasza Szaroty, ofiarowanym na siedemdziesięciolecie Jego urodzin. Tytuł <em>Niepiękny wiek dwudziesty </em>świadomie nawiązuje do tytułu znanej pracy Jerzego W. Borejszy [J. W. Borejsza, <em>Piękny wiek  XIX </em>, Warszawa 1984], zresztą Autora jednego z tekstów pomieszczonych w niniejszym tomie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że wiek XX – stulecie m.in. dwóch wojen światowych, totalitaryzmów: czerwonego, czarnego i brunatnego, ludobójstwa na masową skalę, kolonializmu i neokolonializmu, komunizmu u władzy, wielu krwawych wojen w Trzecim Świecie – nie był piękny. Ale właśnie wiekiem XX – niezupełnie zresztą z własnej woli [...] od blisko pół wieku zajmuje się Profesor Tomasz Szarota.