Powojnie Historia Europy od roku 1945

Tony Judt

W 1945 roku Europa była zdruzgotana. Znaczną jej część spustoszyły wojna, masowe rzezie i bombardowania. Panował chaos. Wschodnia część kontynentu dostała się pod panowanie Związku Radzieckiego – jeden despotyzm zastąpił drugi. Dzisiaj ZSRR już nie ma, a demokratyczna Unia Europejska sięga granic Rosji. Powojnie przedstawia wspaniałe i skomplikowane dzieje, na które wciąż pada cień wojny. Opowiada o podnoszeniu się kontynentu z gruzów, o upadku radzieckiego komunizmu, powstaniu Wspólnot Europejskich i UE, o końcu imperiów kolonialnych oraz niełatwym i zmieniającym się stosunku do związanych z Europą supermocarstw: Rosji i Ameryki. Tony Judt docieka przyczyn rozkwitu niemieckiego i upadku brytyjskiego przemysłu motoryzacyjnego, łączy paryskie wydarzenia 1968 roku z tym, co się wtedy działo w Pradze, w Warszawie i we Włoszech, porównuje dyktaturę Salazara w Portugalii, Hiszpanię Franco i Rumunię Ceauşescu. Jasno i zwięźle opowiada o nowych zjawiskach ogarniających całą Europę, a zarazem o różnicach doświadczeń jej wschodniej i zachodniej części. Autor zapoznaje czytelnika z grecką wojną domową, skandynawską demokracją socjalną, napięciami w wielojęzycznej Belgii, walkami w Irlandii Północnej i kraju Basków. Snuje jednak nie tylko historię narodów, ale i ludzi, Churchilla i Mitteranda, generałów Franco i Jaruzelskiego, Silvia Berlusconiego i Józefa Stalina. Powojnie mówi też o historii kultury i społeczeństw: o francuskim i czeskim kinie, o powstaniu lodówki i upadku autorytetu intelektualisty, o imigracji i gastarbeiterach, egzystencjalizmie i punk rocku, Montym Pythonie i architekturze brutalistycznej.