Zdzisław Czermański (1900-1970)

Z Beliniakami (tytuł autorski)

litografia 47 x 33 cm w świetle oryginalnego passe – partout z epoki.

Beliniacy - żołnierze Pierwszego Pułku Ułanów Legionów Polskich, utworzonego w czasie I wojny światowej przez Władysława Zygmunta Belinę-Prażmowskiego.

Ze wspomnień Beliny - Prażmowskiego: „Kazałem włożyć bagnety na broń i w tyralierce pomaszerowaliśmy na Prędocin. Szwadron nieprzyjacielski opuścił ją bez strzału w kierunku wschodnim. Gdy przechodziliśmy koło kościoła, miejscowy ksiądz stał na wzniesieniu i żegnał nas krzyżem, a my pomaszerowaliśmy z powrotem na Skrzeszowice - Goszyce. W Skrzeszowicach u p. Kleszczyńskiego zarekwirowałem pięć koni, które były pierwszymi końmi przyszłego pułku ułanów”.

Misja Beliny i jego żołnierzy zakończyła się sukcesem, który ułatwił Piłsudskiemu wkroczenie z pierwszą kompanią kadrową do Królestwa Polskiego.

Przedmiotowa litografia pochodzi z teki, którą Piłsudski kazał powiesić sobie w Belwederze.

Zdzisław Czermański (ur. 1900 w Krakowie, zm. 27 stycznia 1970 w Nowym Jorku) – polski grafik–karykaturzysta, malarz, autor wspomnień, oraz legionista i oficer Wojska Polskiego.

Od 1920 publikował karykatury osobistości ze świata polityki w tygodniku „Szczutek”, potem także w „Cyruliku Warszawskim”. Jego karykatury były pozbawione złośliwych deformacji i podobały się portretowanym osobom. Józef Piłsudski polecił zawiesić 13 swoich karykatur na ścianach Belwederu.

W latach 1923–1924 uczył się rysunku i malarstwa u Kazimierza Sichulskiego w Miejskiej Szkole Przemysłowej we Lwowie. W 1925 wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował studia u Fernanda Légera. W 1930 odbyła się wystawa indywidualna jego prac w Galerii Charpentier. Z Francji wyjechał do Anglii, gdzie rysował dla pisma „Graphic”, a w 1931 pojechał do USA na zaproszenie „Fortune Magazine”, z którym współpracował do 1934.

W 1935 wrócił do Polski i rozpoczął współpracę z „Wiadomościami Literackimi”. W 1939 zorganizował w pawilonie Instytutu Propagandy Sztuki wystawę „100 wielkich Polaków”.

Na początku II wojny światowej przez Wilno, Skandynawię, Francję, Portugalię i Brazylię dotarł w 1941 do Nowego Jorku. Ponownie podjął współpracę z „Fortune” oraz pismami „Look” i „Life”.

Wydał tom wspomnień <em>Kolorowi ludzie</em>. Pod koniec życia wykonał cykl 50. portretów światowych osobistości, zakupiony przez Uniwersytet Teksański w Austin.